30-09-2025
Op 24 september bespraken deelnemers van het Franchisenetwerk Nederland de basiscondities voor het conditiestelsel tijden een bijeenkomst bij het Vakcentrum in Woerden. Lees hier een samenvatting
Het conditiestelsel vormt het bedrijfseconomische fundament van elke franchiseformule. De manier waarop opbrengsten en kosten worden verdeeld, bepaalt in hoge mate het rendement voor zowel franchisenemers als franchisegevers. In een dynamische markt vraagt dit om een stelsel dat niet alleen juridisch houdbaar is, maar vooral economisch transparant, flexibel en toekomstgericht. Een doordachte opzet van het conditiestelsel stimuleert gezonde prikkels, zorgt voor een eerlijke verdeling van het totaalrendement en biedt de formule de veerkracht om mee te bewegen met veranderende omstandigheden.
Patricia Hoogstraaten (directeur Vakcentrum) bespreekt eerst enkele actuele onderwerpen. Ze waarschuwt voor een onderzoek van de Europese vakbond (Uni-Europa) die franchise heeft 'ontdekt'. Het onderzoek stelt dat franchisenemers eigenlijk 'slechte werkgevers' zijn en dat er een gebrek aan transparantie is. Dit kan leiden tot Europese regelgeving die franchisegevers verplicht om te rapporteren over arbeidsomstandigheden en duurzaamheid bij hun franchisenemers. Dit zou de autonomie van de franchisenemer ernstig kunnen beperken en kan leiden tot ongewenste contractuele verplichtingen. Patricia benadrukt dat dit, hoewel gebaseerd op onjuiste aannames, een serieuze dreiging vormt. Vervolgens geeft ze een korte update over de evaluatie van de Nederlandse Wet franchise. Economische Zaken is bezig met het werven van een externe, gespecialiseerde partij voor conflictbemiddeling om met alle stakeholders te praten over de knelpunten van de wet.
Jurry Teunissen ( VC Advocatuur), trapt het hoofdthema af. Hij definieert het conditiestelsel als het geheel van financiële en commerciële afspraken, wat breder is dan alleen de franchisefee. Het sleutelwoord is transparantie. De wet Franchise biedt al veel handvatten, zoals de precontractuele informatieplicht, de norm van 'goed franchisegeverschap', de doorlopende informatieplicht en het instemmingsrecht bij belangrijke wijzigingen. In de praktijk blijkt echter dat veel franchisegevers terughoudend zijn met het bieden van transparantie en het instemmingsrecht proberen te omzeilen. Jurry benadrukt het belang van een sterke franchisenemersvereniging, een convenant (overlegreglement) en volharding om tot een transparanter stelsel te komen. Recente rechtspraak toont aan dat rechters de normen uit de wet Franchise serieus nemen en in sommige gevallen franchisenemers beschermen tegen onredelijk handelen van de franchisegever.
Joeri Rens (Marshoek) belicht het conditiestelsel vanuit een bedrijfseconomisch perspectief, gebaseerd op de principes Vertrouwen, Erkenning en Transparantie (VET). Een conditiestelsel moet dynamisch zijn en kunnen inspelen op veranderingen in de markt. Hij pleit voor het loskoppelen van het conditiestelsel van de franchiseovereenkomst om deze flexibiliteit te waarborgen. Het doel is een optimaal totaalrendement voor de hele keten. Dit wordt bereikt door een transparante verdeling van kosten en opbrengsten, het gebruik van incentives om gewenst gedrag te stimuleren (belonen in plaats van straffen) en het voorkomen van verborgen verdienmodellen (bv. via inkoop). Hij benadrukt dat het model rekening moet houden met de gehele levenscyclus van de ondernemer (start, exploitatie, verkoop) en dat een gezond verdienmodel essentieel is voor de continuïteit van de formule.
Gerard Boogaard (voorzitter van de DA Franchise vereniging) deelt zijn praktijkervaringen. Na het faillissement van DA in 2015 heeft de franchisenemersvereniging een cruciale rol gespeeld in de doorstart. Het huidige conditiestelsel is gebaseerd op een convenant dat de samenwerking regelt en de vereniging een sterk instemmingsrecht geeft. Controle is een belangrijk element, onder andere via een "letter of representation" van de directie, die garandeert dat alle inkomsten correct worden toegewezen. Gerard bespreekt diverse instrumenten die zij hebben gebruikt, zoals een frontmarge-garantie voor zekerheid, een stimuleringsfonds om formulebeleid te bevorderen, en een compliance-programma om de eenduidigheid te vergroten. Hij sluit af met een rekenmodel dat laat zien hoe je kunt terugrekenen wat een ondernemer minimaal zou moeten verdienen, en welke brutomarge daarvoor nodig is. Dit model wordt gebruikt als toetssteen voor de gezondheid van het conditiestelsel.